دنیای سنگها سرشار از نیروی حیات و زندگانی است، با وجودی که تمام کوها و سنگها جامد و مرده به نظر می‌آیند، اما همگی دارای نوسانات انرژی و اثرات شفابخش درمانی هستند. در دین مبارک اسلام نیز استفاده از تسبیح و انگشترهایی با نگین سنگ عقیق، فیروزه، حجر الشمس و ... به مومنین توصیه شده و با استناد به کتب دینی، ائمه اطهار غالبا نگین انگشتری بر دست داشته اند و به مومنین در استفاده از آنها توصیه موکد کرده‌اند. در این مقاله به بررسی خواص درمانی دو سنگ عقیق و فیروزه در طب اسلامی پرداخته‌ایم.

تاریخچه سنگ درمانی در اسلام
در رابطه با استفاده معصومین از سنگها و نگین انگشترهای مختلف در اشکال و رنگهای گوناگون در کتب اسلامی و کتابهای مذهب شیعه مانند کتاب تحفه عالم شاهی، هدایت الائمه، فرحت الغری، مصباح، تذکره، کنز الحقائق مدارک متعددی موجود است.
دانشمندان ایرانی در دوره پس از اسلام نیز توجه ویژه ای به گوهرها و سنگهای شفابخش داشته اند که از این میان می توان به صباح بن عمران از جواهرشناسان عهد هارون الرشید خلیفه عباسی و عطاربن محمد، منجم و مولف کتاب منافع الاحجار اشاره نمود. دانشمند معروف ایرانی ابن سینا، نیز، در درمان تمایل به خودکشی از سنگی به نام سیترین استفاده می کرده است.

خواص درمانی فیروزه در اسلام
فیروزه نوعی سنگ است که در عربی به نام ظفر معروف است. معدن آن در خراسان است در بازار فعلی فیروزه در دو نوع نیشابوری و دامغانی موجود است که نوع نیشابوری آن بهتر است. در رابطه با خواص درمانی سنگ فیروزه روایت‌هایی از ائمه اطهار (ع) وجود دارد که به شرح زیر میباشد:
از حضرت امام جعفر صادق (ع) منقول است هر که انگشتر با نگین سنگ فیروزه در دست کند، چشم و دل وی را قوت میدهد و باعث گشایش سینه میشود.
از امام موسی کاظم (ع) نیز نقل شده است، فیروزه درمان کسی است که صاحب فرزند نمی شود.
همچنین در مورد استفاده از سنگ فیروزه در طب اسلامی آمده است، بامداد که چشم بر سنگ فیروزه افتد باعث زیاد شدن نور دیده و دل میشود. استفاده از آن در معجون، ضرر سم‌ها را دفع میکند و استفاده از آن، موجب طولانی شدن عمر شده و ایجاد فرح و نشاط میکند. همچنین کسی که انگشتری از سنگ فیروزه به دست کند از گزند حشرات موذی در امان می ماند.
پژوهشگران علم سنگ درمانی در اسلام در رابطه با خواص فیروزه بیان می دارند، سنگ فیروزه مقوی دل و معده، پادزهر بسیاری از سمها، رفع کننده اسهال و زخمهای درونی، دفع کنند خفقان، صرع، سنگ کلیه، مثانه و درمان تورم قرنیه است.
این سنگ برای درمان ناخنه، اشک ریزی، سفیدی چشم و تقویت روشنی چشم مفید است و از آن در داروهای چشم استفاده میشود و نگاه کردن به آن همانطور که در روایات آمده است، باعث افزایش دید میشود.

خواص درمانی عقیق در اسلام
عقیق سنگی سرخ است و اقسام مختلفی دارد. این سنگ زیبا معمولا از لحاظ ظاهری و ساختاری به دسته های مختلفی تقسیم بندی می شوند و کاربرد بسیاری در ساخت وسایل تزیینی مانند انگشتر عقیق دارد.
از مهمترین خواص درمانی این سنگ در طب اسلامی استفاده از آن برای درمان افسردگی است چراکه عقیق خاصیت غم زدایی دارد و در اصطلاح طبی دارویی است که اندوه را از بین میبرد و شادمانی و انبساط خاطر می آورد. همراه داشتن سنگ عقیق دفع کننده خونریزی و از بین برنده بوی بد دهان است. مصرف این سنگ در چشم و دندان سبب روشنایی چشم و سپیدی دندانها میشود.
عقیق، براى بیمارى ها و ناتوانیهاى چشمى بسیار موثر است و داروى تقویتى براى دستگاه تولید مثل است.

در رابطه با سنگ درمانی در اسلام، لازم به ذکر است، سنگهاى با ارزش فراوانند و در بین انواع این سنگهای گران قیمت، پیامبر و ائمه اطهار (ع) تنها بر چند سنگ صحه گذاشته اند اما نه به خاطر آنکه این سنگها، اثرى جادویى دارند، بلکه آن سنگ هرچه باشد برگزیده شده و براى دارنده آن اثراتى از جانب خدای متعال به همراه دارد.
به طور کلی در اسلام مکررا از خواص و تاثیرات سنگهایی از جمله فیروزه ، زمرد ، یاقوت و عقیق یاد شده است ولی در هیچ یک از این منابع به هیچ عنوان ذکر نشده که اگر به فرض مثال فردی بیمار سنگ خاصی را در محل بیماری اش قرار دهد شفا می گیرد و این گونه برداشت ها از چنین احادیثی صحیح نیست و می تواند باورها و حتی برخی خرافات افراطی را نیز با خود به همراه آورد.

منبع:rasekhoon