چند سال است در کار فیروزه‌تراشی هستید؟

حدود 20 سال.

چند نوع فیروزه داریم؟

فیروزه نیشابوری را به دو دسته اصلی تقسیم می‌کنند:

عجمی؛ گرد و درشت است و دارای فیروزه خالص به رنگ آبی سیر که گرانقیمت‌ترین نوع فیروزه است.

شجری؛ این نوع فیروزه دارای رگه‌ها و نقش‌هایی به رنگ سیاه زرد و قهوه‌ای است و رنگ زمینه آن آبی، سبز و سبزآبی است.

کدام نوع بهتر است؟

فیروزه هر چه صاف‌تر، آبی‌تر و بدون رگه‌تر باشد گرانبهاتر می‌شود.

این سنگ جزو سنگ‌های قیمتی است یا نیمه‌قیمتی؟

الان جزو سنگ‌های نیمه‌قیمتی می‌دانند، ولی فیروزه عجمی درجه یک نیشابور قیمتش با برلیان برابری می‌کند.

مگر قیمتش چقدر است؟

ما فیروزه‌ای داریم که دو گرم بیشتر وزنش نیست، اما بالای 10 میلیون تومان قیمتش است.

فیروزه چند رنگ دارد و کدام رنگ مرغوب‌تر است و طرفداران بیشتری دارد؟

رنگ‌های متفاوتی دارد؛ از آبی بسیار کمرنگ متمایل به سفید شروع می‌شود تا آبی بسیار پررنگ و سبز کمرنگ تا پررنگ، در واقع این سنگ طیف‌های رنگی متفاوتی دارد، ولی هر چه فیروزه آبی‌تر باشد گرانتر است.

درباره تاریخچه این سنگ چه می‌دانید؟

طبق آخرین کشفیاتی که در یکی از تپه‌های نیشابور انجام گرفت، جسد فردی کشف شد که در کمربندش فیروزه به کار رفته بود. مشخص شد این سنگ متعلق به 5300 سال پیش از میلاد مسیح است و استخراج فیروزه احتمالا از همان دوران مرسوم بوده است.

نشانه‌های مرغوبیت فیروزه خوب چیست؟

هر چه آبی‌تر و بدون رگه‌تر و برجسته‌تر یعنی قلوه‌ای باشد، گرانبهاتر است.

اما بازار پر از فیروزه‌های چینی است که آبی پررنگ هستند. چطور اصل را از بدل تشخیص دهیم؟

مشخصه اصلی فیروزه نیشابور این است که باید هم پشت و هم روی سنگ رگه‌هایی وجود داشته باشد. رگه‌های پشت سنگ عمدتا سفید، قرمز یا خاکستری است.

فیروزه چینی رگه ندارد؟

آنها مواد سیاهی را به سنگ تزریق می‌کنند، اینها رگه نیستند. وقتی فیروزه چینی را در دست می‌گیرید سبک‌تر از فیروزه نیشابور است.

بجز فیروزه چینی چه فیروزه‌های دیگری در بازار وجود دارد؟

بتازگی فیروزه کرمان هم در بازار زیاد شده که خصوصیاتش خیلی به فیروزه نیشابور نزدیک و تشخیص اصل از بدل آن برای افراد مبتدی عملا ممکن نیست و باید حتما فروشنده بگوید که این فیروزه متعلق به کرمان است یا نیشابور.

برخی فروشندگان فیروزه را روی آتش می‌گیرند و تغییر نکردن رنگ را دلیل خالص بودن آن می‌دانند.

نه، اینها همه برای فریب مشتری است. فیروزه سنگ است و سنگ هم براحتی در برابر حرارت تغییر رنگ نمی‌دهد. شما اگر روی فیروزه چینی هم کبریت بگیرید هیچ اتفاقی برایش نمی‌افتد.

بعضی می‌گویند فیروزه خواص درمانی دارد. نظر شما در مورد این موضوع چیست؟

از نظر طبی بیشترین خواص این سنگ را آرامش‌بخشی می‌دانند. شما وقتی انگشتری از فیروزه داشته باشید همیشه دوست دارید به آن نگاه کنید و نگاه‌کردنش آرام‌ترتان می‌کند. به نظرم این هم به دلیل رنگ آبی این سنگ است البته برای درمان فشار خون نیز توصیه شده است.

این سنگ در چه شرایطی تشکیل می‌شود و بجز نیشابور در کجا فیروزه داریم؟

این سنگ از نوع سنگ‌های آذرین و آتشفشانی است. یعنی در زمان تشکیل به صورت مواد مذاب از درون زمین به سطح زمین رسیده و در لایه‌های سطحی زمین نفوذ کرده است. معدن به صورت تونل است، وقتی وارد تونل می‌شوید سنگ را به صورت رگه‌ای می‌بینید که در شکاف‌های بین سنگ‌های دیگر قرار دارد. همان‌طور که گفتم بجز نیشابور پنج سال است در کرمان هم فیروزه اکتشاف می‌شود. در دامغان سال‌هاست به کشف فیروزه اقدام می‌کنند، ولی قدیمی‌ترین و مرغوب‌ترین فیروزه جهان تنها به نیشابور تعلق دارد.

شنیده‌ایم اکتشاف به صورت انفجاری انجام می‌شود و بخشی از سنگ در انفجار از بین می‌رود. شما اطلاعی از نحوه اکتشاف دارید؟

بله. متاسفانه این موضوع درست است. با دینامیت معدن را منفجر می‌کنند، بعد داخل می‌شوند و فیروزه‌ها را از بین سنگ‌ها جدا می‌کنند. متاسفانه بخش زیادی از سنگ از بین می‌رود و موج انفجار به سنگ ضربه می‌زند و ما در موقع تراش خیلی با مشکل مواجه می‌شویم.

منبع:jamejamonline.